اعتماد به نفس در کودکان
اعتماد به نفس در کودکان و نوجوانان چرا مهم است ؟ اعتماد به نفس چیست ؟ چگونه اعتماد به نفس فرزندانمان را افزایش دهیم ؟ چگونه اعتماد به نفس داشته باشیم ؟ راه های افزایش اعتماد به نفس چیست ؟
سوالات بالا برای بسیاری از ما کاملا آشنا می باشد حتی گاهی واقعا نیاز داشته ایم و داریم تا بتوانیم راهکارهای افزایش اعتماد به نفس در کودکان و نوجوانان را بشناسیم تا بتوانیم به بالابردن اعتماد به نفس فرزندمان کمک کنیم .
والدین گرامی اگر شما هم از اعتماد به نفس پایین کودک و یا نوجوان تان در رنج هستید می توانید با ما در این مطلب که با هدف کمک به والدین برای تقویت اعتماد به نفس در کودکان و نوجوانان می باشد تهیه شده است همراه باشید .
تمام ما انسان ها حتی اگر تحصیلات مشاوره روانشناسی و روانپزشکی نداشته باشیم به تجربه فهمیده ایم که انسانهایی که داراری اعتماد به نفس بالا دارند در زندگی شخصی و اجتماعی موفق تر بوده و هستند.
لذا دوست داریم فرزندانمان نیز از اعتماد به نفس بالا برخوردار باشند پس به خاطر خودتان و فرزندتان با ما همراه شوید.
چگونه اعتماد به نفس فرزندان را بالا ببرم ؟
گام اول دوست داشتن فرزند
گام اول کمی برایتان شاید سبک و حتی احمقانه جلوه کند ! چرا که با خودتان شاید می گویید مسلم است که من بچه ام را دوست دارم ، به خاطر فرزندانم هست که دائما کار می کنم ، آشپزی می کنم ، مراقب تکالیف درسی شان هستم ، اصلا دوست داشتن والدین چه ربطی به اعتماد به نفس کودکان و نوجوانان دارد و …
این نظر شماست ! آیا واقعا بچه هایتان هم همین نظر را دارند ؟ شاید باورتان نشود که در دبیرستان های مقطع اول و دوم متوسطه (خدا بگم چکارشون کنه که اسم راهنمایی رو ورداشتن و بجاش مقطع اول متوسطه گذاشتن ) بارها و بارها دانش آموزانی رو دیده ام که فکر می کردند پدر و مادرشون به اونها توجهی ندارند و دوستشون هم ندارند !
منظور از دوست داشتن فرزند یعنی اینکه کاری کنیم و جوری رفتار کنیم که کاملا به اصطلاح بچه ها تابلو باشه که دوستشون داریم. مثلا کاملا علنی به زبان فارسی یا زبان مادری ، رودررو ، زل بزنید به چشمهای بچه تون و به هش بگید چقدر دوستش دارید.
نکته بعدی اینکه اصلا به سن و سال بچه هم کاری نداشته باشید متاسفانه بچه های کوچک تر چون بامزه تر هستند بیشتر از محبت ظاهری ما برخوردار می شوند و بچه های نوجوان دختر و پسر کمتر .
چرا دوست داشتن فرزند روی اعتماد به نفس کودکان تاثیر دارد ؟
کودکی که متوجه دوست داشتن پدر و مادرش نمی شود . با خودش می گوید من حتما موجود بی ارزشی هستم که حتی پدر و مادرم هم مرا دوست ندارند ؟ در نتیجه کودک می خواهد بفهمد چرا برخی کودکان دیگر دوست داشته می شوند و او نه ؟ برای پیدا کردن جواب کودک ناخودآگاه به ویژگی های مثبت دیگر بچه ها و ویژگی های منفی خودش جلب می شود و … بلاخره نتیجه می گیرد که دیگران بهتر از او هستند و او ارزشی ندارد . در اینجاست که عزت نفس کودک لکه دار می شود و اعتماد به نفسش را از دست می دهد.
گام دوم تقویت عزت نفس در کودکان و نوجوانان
عزت نفس چیست ؟
عزت نفس یعنی انسان احساس ارزشمندی داشته باشد . به عبارتی اگر ما خودمان را ضعیف ، بی چاره ، بدبخت ، بی عرضه ، بی ارزش و … بپنداریم ، به معنای عزت نفس پایین می باشد. و اگر خود را انسانی موفق ، بالیاقت ، توانا ، دوست داشتنی ، ارزشمند و … تلقی کنیم از عزت نفس بالا برخورداریم.
در مورد کودکان نیز باید بدانیم که یکی از راه های افزایش اعتماد به نفس در کودکان و نوجوانان ، تقویت و افزایش عزت نفس در آنان می باشد.
پس برای بالابردن اعتماد به نفس می توانیم عزت نفس کودک را افزایش دهیم با دادن امنیت ، ایجاد حس ارزشمندی، برجسته کردن خصوصیات مثبت و از همه مهمتر برای عزت نفس کودک دوست داشتن او توسط والدین
باید توجه داشته باشیم که با بزرگتر شدن کودک مولفه های دیگری مانند : عملکرد او در مدرسه ، معلمان ، دوستان و همسالان ، مهارت های زندگی ، نشانه های بلوغ ، وضعیت جسمی و روانی و … نیز در عزت نفس و اعتماد به نفس کودک و نوجوان موثر می باشند.
گام سوم احترام به فرزند
یکی از راهکارهای افزایش اعتماد به نفس در کودکان و نوجوانان احترام گذاشتن به فرزندان می باشد یعنی این نکته را از ذهن خارج کنیم که بچه من هست هر طور که دلم بخواهد باید با آن رفتار و برخورد کنم .
پدر و مادر باید سعی کنند تا به فرزندشان به عنوان یک انسان نگاه کنند یعنی انسانی مستقل ، کامل . یا به عبارتی بتوانیم در رفتار با فرزندمان همانگونه که خداوند بنای خلقت را گذاشته نگاه کنیم یعنی طوری با فرزندمان رفتار و صحبت کنیم که به معنای واقعی اشرف مخلوقات می باشد.
خیلی از مواقع ما به حرف کسی گوش می دهیم که برایش احترام قائل هستیم. مثل استاد و یا یک دوست خوب . پس اگر ما نیز برای بچه هایمان احترام قائل هستیم حتما باید بتوانیم به درستی به پای حرف های آنها بنشینیم و بگذاریم تا کامل و بدون نگرانی با ما صحبت کنند.
به دور و بر خود نگاهی بیاندازید ببینید که در زندگی شما دوست دارید با چه کسانی هم صحبت شوید با آدم های لاابالی و بی ارزش یا با آدم های ارزشمند . مسلما همه ما دوست داریم با کسانی هم کلام شویم که برایشان ارزش و احترام قائل هستیم .
دقیقا به خاطر همین موضوع است که وقتی ما بیشتر و بیشتر با فرزندمان درباره مسائل مختلف صحبت می کنیم فرزندمان احساس می کند که موجودی ارزشمند می باشد که پدر و مادرش با او صحبت می کنند.
البته یادمان باشد که در گفتگو با کودکان و مخصوصا نوجوانان رعایت انصاف را داشته باشیم فقط خودمان صحبت نکنیم ! وقتی که داریم با فرزندمان حرف می زنیم حواسمان فقط به او باشد نه به هم زدن دیگ آش یا تلویزیون و موبایل !
گام ششم برای بچه ها وقت اختصاصی بگذاریم
این قسمت واقعا در زندگی امروز خیلی سخت است . ما فکر می کنیم که تمام زندگی مان بچه ها هستند و برای آنها تلاش می کنیم اما در عمل این است که اگر بچه ها مهم هستند در روز چقدر برایشان وقت می گذاریم .
این سوال مهمیه حتما جواب بدید !
چرا باید بقال سر کوچه شناخت بیشتری از بچه ما داشته باشد تا خود ما که پدر و مادرش هستیم !
گام هفتم اعتماد به فرزندان :
وقتی که در کارها و تصمیم گیری ها به فرزندانمان اعتماد می کنیم . به طبع آنها با خود چنین خواهند گفت که پدر و مادرم به من اعتماد دارند پس یعنی من می توانم کارهایم را به درستی انجام دهم ، من مهم و ارزشمند هستم ، من می توانم.
این احساس ارزشمندی همان عزت نفس و من می توانم همان اعتماد به نفسی است که ما می خواستیم در فرزنمان پرورش بدهیم. پس جواب سوال : چگونه اعتماد به نفس فرزندم را بالا ببرم ؟ را در عمل دریافت کرده ایم قبل از اینکه بپرسیم.
گام هشتم استفاده از استعداد فرزندان
اگر بتوانیم استعداد و علاقه کودک و نوجوان خود را در یک رشته هنری و یا ورزشی بارور سازیم . آنگاه پیشرفت فرزند ما در آن رشته هنری یا ورزشی می تواند اعتماد به نفس کودکان و نوجوانان را تا حد مطلوبی بالا ببرد.
البته باید توجه کنیم که برخی از افراد به دلیل اعتماد به نفس کاذب فکر می کنند می توانند در چندین رشته ورزشی یا هنری باهم به موفقیت برسند که این مورد نیز در دراز مدت باعث شکست و خدشه دار شدن اعتماد بنفس می شود.
گام نهم استقلال فرزندان
شاید باور نکنید که به عنوان مشاور تحصیلی در مدارس ، دانش آموزان سال هشتم و نهمی را دیده ام که بند کتانی شان را مادرانشان می بستند . مادرانی را دیده ام که هر کجا فرزند نوجوانشان می رفت آنها هم با فرزندشان می رفتند ( هر چند که این حالت افراط گونه تربیت کودک و نوجوان می باشد . اما برای روشن شدن مفهوم بیان شد ) .
خوب سوال اینجاست که شما فکر می کنید نوجوان و جوانی که تا این حد در اشغال والدین می باشد از خود استقلال دارد ؟ کسی که استقلال ندارد مگر می شود که اعتماد به نفس داشته باشد ! کسی که تا نوجوانی نمی تواند بند کفش خود را ببندد می تواند اعتماد به نفس داشته باشد ؟
موقعی فرزند ما از رشد اعتماد به نفس کافی برخوردار است که عزت نفس لازم را داشته باشد . موقعی کسی احساس ارزشمندی می کند که با تمام وجود دریابد می تواند کارها و امورات زندگی خود را با طور کامل انجام دهد یعنی استقلال داشته باشد. نه کسی که کارهای روزمره زندگی اش را نمی تواند انجام دهد .
براستی یکی از راه های تقویت اعتماد به نفس در کودکان استفاده از موقعیت های عادی و روزمره زندگی است . مانند خرید کردن ، به تنهایی کلاس رفتن ، غذا درست کردن ، کمک به پدر و مادر در امور مختلف ، به جای پدر یا مادر بودن کاری را انجام دادن ، مسئولیت خواهر یا برادر کوچکتر را پذیرفتن و … (صد البته بند کتانی بستن !).
در چهارچوب مشخصی به آنها آزادی و استقلال عمل بدهیم : وقتی برای کسی ارزش و احترام قائل هستیم . نظرات و رفتار و کردارش را تا جایی که منجر به ضرر و زیانی به خودش و یا دیگران نشود قبول می کنیم.
گام دهم ممنوعیت ها !
روش های افزایش اعتماد به نفس در کودکان و نوجوانان زمانی مفید می باشند که یادمان باشد برخی کارها برای والدین ممنوع می باشد.
اگر شما واقعا می خواهید که فرزندتان از عزت نفس بالا و اعتماد به نفس بالا برخوردار باشد حتما باید برخی کارها را بر خود حرام کنید مانند :
- سرکوفت زدن به فرزندان
- مقایسه کردن کودکان با سایر کودکان
- تنبیه کردن جسمی و روحی
- سرزنش کردن
- تحقیر کردن
- فحش و ناسزا دادن
- پرهیز از دادن القاب و صفات ناپسند به فرزندان مانند : بی عرضه ، دست و پا چلفتی ، خنگ ، چلمن ، احمق و …
نویسنده حسن رامشینی
مهکام مجله اینترنتی آموزش خانواده موفق – اعتماد به نفس در کودکان
پیشنهادات مجله اینترنتی مهکام :
